Υπέρταση

ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ

1. Μέτρηση ΑΠ με υδραργυρικό πιεσόμετρο (αναλογικό)

Αν και η μέτρηση με το κλασσικό υδραργυρικό πιεσόμετρο τείνει να καταργηθεί, υπάρχουν ακόμα στην αγορά και αρκετά άτομα το χρησιμοποιούν. Τυλίγεται μια περιχειρίδα (cuff) γύρω από το χέρι (συνήθως αριστερό βραχίονα), χρησιμοποιείται το πουάρ (Poir ) για να φουσκώσει την περιχειρίδα, και ένα στηθοσκόπιο για να ακούμε τους ήχους της βραχιονίου αρτηρίας.

 Όταν η πίεση στο εσωτερικό του cuff είναι μεγαλύτερη από την πίεση που η καρδιά ασκεί όταν συστέλλεται (συστολική πίεση), η περιχειρίδα πιέζει με αποτέλεσμα να κλείνει η βραχιόνιος αρτηρία. Η ροή του αίματος σταματά, έτσι δεν ακούγεται ήχος μέσα από το στηθοσκόπιο.

Καθώς ο αέρας απελευθερώνεται από την περιχειρίδα, η ροή του αίματος συνεχίζεται μέσω της αρτηρίας δημιουργώντας ένα ήχο. Εκείνη τη στιγμή, καταγράφεται η συστολική πίεση («μεγάλη») του αίματος. Μόλις η πίεση της περιχειρίδας πέσει κάτω από την πίεση που ασκείται κατά τη διάρκεια της φάσης ηρεμίας μεταξύ δυο καρδιακών παλμών, ο ήχος εξαφανίζεται και καταγράφεται η διαστολική πίεση («μικρή»).

1. Μέτρηση ΑΠ με ηλεκτρονικό πιεσόμετρο

Πολύ πιο εύκολες στη χρήση, είναι οι ηλεκτρονικές αυτόματες συσκευές μέτρησης της αρτηριακής πίεσης. Η χρήση είναι παρόμοια με την περιχειρίδα στον βραχίονα, όμως η μέτρηση γίνεται απλά με το πάτημα ενός κουμπιού. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι σε περίπτωση αρρυθμίας (πχ κολπική μαρμαρυγή) οι ενδείξεις τους μπορεί να είναι λανθασμένες. Τελευταία έχουν αναπτυχθεί αλγόριθμοι που ξεπερνούν το πρόβλημα αυτό και ήδη ηλεκτρονικά πιεσόμετρα βρίσκονται στο εμπόριο. Επίσης, οι συσκευές που μετρούν την πίεση από τον καρπό ή τα δάχτυλα δεν είναι τόσο ακριβείς όσο αυτές του βραχίονα, ως εκ τούτου συνιστάται η αποφυγή της χρήσης τους. Υπάρχει επίσημη λίστα με ηλεκτρονικά πιεσόμετρα που έχουν περάσει τα τεστ αξιοπιστίας της Ευρωπαικής Εταιρίας Υπέρτασης (ESH) και μπορείτε να την βρείτε εδώ. 

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ

Η πίεση του αίματος καταγράφεται ως χιλιοστά της στήλης υδραργύρου (mmHg) επειδή η παραδοσιακή συσκευή μέτρησης, που ονομάζεται σφυγμομανόμετρο, χρησιμοποιεί μια γυάλινη στήλη γεμάτη με υδράργυρο και σημειώνεται σε χιλιοστά. Καθώς η περιχειρίδα φουσκώνει ή ξεφουσκώνει, ο υδράργυρος μεταβάλλεται εντός της στήλης (βλέπε εικόνα). Αν και τα πιεσόμετρα υδραργύρου εξακολουθούν όπως αναφέρθηκε να υπάρχει στην αγορά οι νεότερες ηλεκτρονικές συσκευές χωρίς υδράργυρο είναι πλέον η πλειοψηφία. Παρόλαυτα,  είναι βαθμονομημένα ώστε να δίνουν τιμές σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου.

Η συστολική πίεση, αντικατοπτρίζει την πίεση που ασκείται στα τοιχώματα της βραχιονίου αρτηρίας κατά τη διάρκεια της φάσης άντλησης της καρδιάς (συστολής). Η διαστολική πίεση, αντιπροσωπεύει την πίεση κατά τη διάρκεια της φάση ηρεμίας μεταξύ καρδιακών παλμών (διαστολή). Η υπέρταση ορίζεται ως η μέτρηση της ΑΠ στο ιατρείο της συστολικής  140 mm Hg ή της διαστολικής   90 mm Hg, ή και των δύο κατά της τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής καρδιολογικής εταιρίας ESC και της Ευρωπαϊκής εταιρίας Υπέρτασης ESH  του 2018. Ωστόσο, με βάση τις νέες οδηγίες, η θεραπεία της υπέρτασης μπορεί να ξεκινήσει και σε χαμηλότερα επίπεδα, αναλόγως του ιστορικού και των παραγόντων κινδύνου του κάθε ασθενή.

Για τη σωστή μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, δύο ή περισσότερες μετρήσεις πρέπει να λαμβάνονται αφού το άτομο που θα μετρηθεί βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας για τουλάχιστον πέντε λεπτά. Οι κατευθυντήριες οδηγίες τονίζουν τη σημασία της αντιμετώπισης της υπέρτασης νωρίτερα παρά αργότερα, για πρόληψη από  καρδιακή νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο και νεφρική βλάβη. Η σωστή στρατηγική εξατομικεύεται για κάθε ασθενή και περιλαμβάνει κάποιο συνδυασμό διατροφής, την άσκησης, μείωσης του στρες, και φαρμακευτικής αγωγής. Στον παρακάτω πίνακα αναφέρεται η κατηγοριοποίηση της ΑΠ αναλόγως με τις τιμές (ESC/ESH 2018).